Πέρυσι, η Amy Novogratz κάλεσε έναν καλλιεργητή φυκιών, έναν ιδιοκτήτη ιχθυοτροφείου στρειδιών, τον δημιουργό τσιπ από αφυδατωμένες φλούδες σολομού, έναν αγοραστή παντοπωλείου, έναν εστιάτορα και έναν ρεπόρτερ για δείπνο στο σπίτι της στο Μανχάταν. Καθώς οι φιλοξενούμενοί της απολάμβαναν το φαγητό, σηκώθηκε για να εξηγήσει την προέλευση του ψαριού: η Matorka, είναι ένα αγρόκτημα στο Grindavík της Ισλανδίας, που εκτρέφει απαλλαγμένα από αντιβιοτικά ψάρια στην ξηρά σε δεξαμενές χρησιμοποιώντας γεωθερμική ενέργεια.

Το 2016, όταν το fund Aqua-Spark της Novogratz επένδυσε 2,5 εκατομμύρια δολάρια σε αυτό, η Matorka παρήγε μόλις 50 τόνους ψαριών τον χρόνο. Μέχρι τη στιγμή του δείπνου, είχε φτάσει να πουλά 3.000 τόνους, μεταξύ των οποίων και στον διάσημο σεφ Nobu Matsuhisa και στην υπηρεσία παράδοσης ειδών παντοπωλείου των ΗΠΑ FreshDirect. Όταν ήρθε η κρίση του κορονοϊού και οι πωλήσεις εστιατορίων της Matorka έπεσαν, η Aqua-Spark βοήθησε με ένα δάνειο-γέφυρα ύψους 750.000 δολαρίων. “Το brand επιστρέφει σε καλούς ρυθμούς”, αναφέρει η Novogratz, η οποία εκτιμά ότι η παραγωγή θα αυξηθεί σε 6.000 τόνους έως το 2022 – ”ένα πολύ καλό ορόσημο όπου μπορείτε να διατηρήσετε την παραγωγή σε ελεγχόμενα επίπεδα, να γνωρίζετε την αγορά σας, να γνωρίσετε τον πελάτη σας, να παρακολουθείτε πραγματικά τα πάντα “.

Η 45χρονη Novogratz βρίσκεται και η ίδια σε ένα πολύ καλό σημείο αυτές τις μέρες. Πριν από μια δεκαετία, διαγνώστηκε με όγκο στον εγκέφαλο και οι γιατροί προειδοποίησαν ότι θα μπορούσε και να τη σκοτώσει. Ύστερα από μια επικίνδυνη χειρουργική επέμβαση 20 ωρών ο όγκος αφαιρέθηκε, αλλά έμεινε με προβλήματα ισορροπίας και κινητικότητας, ενώ είναι τυφλή από το ένα μάτι μετά από ατύχημα που είχε ως παιδί. Σήμερα, αυτή και ο σύζυγός της, Mike Velings, 50 ετών, διευθύνουν το Aqua-Spark, ένα αειφόρο ταμείο ιχθυοκαλλιέργειας με έδρα την Ολλανδία, το οποίο έχει προσελκύσει 148 εκατομμύρια δολάρια από 190 επενδυτές σε 29 χώρες.

Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται το ImpactAssets, ένα fund που συμβουλεύει τους δωρητές με έδρα το Bethesda, Maryland (επιτρέπει σε ιδιώτες να ”σταθμεύσουν” τις συνεισφορές τους σε κερδοσκοπικές επενδύσεις με θετικό κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα πριν από την τελική διανομή των χρημάτων σε φιλανθρωπικά ιδρύματα) και η εταιρεία Louis Dreyfus, ο γίγαντας εμπορευμάτων που ελέγχεται από τη δισεκατομμυριούχο Margarita Louis-Dreyfus. Η ίδια η Novogratz έχει αξιοσημείωτες διασυνδέσεις. Η μεγαλύτερη αδελφή της Jacqueline είναι ιδρύτρια και διευθύνουσα σύμβουλος του πρωτοποριακού ταμείου επιχειρηματικών επενδύσεων Acumen και είναι παντρεμένη με τον επικεφαλής του TED Talks, Chris Anderson, ενώ ο μεγάλος αδερφός Michael είναι πρώην δισεκατομμυριούχος macro hedge-fund trader που εξελίχθηκε σε διακεκριμένο επενδυτή κρυπτονομισμάτων.

Τον περασμένο Ιούνιο, η συμμετοχή της Aqua-Spark σε 19 εταιρείες χαρτοφυλακίου αποτιμάτο στα 180 εκατομμύρια δολάρια. Το 2019, δημοσίευσε καθαρό εσωτερικό ποσοστό απόδοσης (IRR) 21,75% – ένα εντυπωσιακό ποσοστό, δεδομένου ότι είναι απαλλαγμένο από το ετήσιο τέλος 1% και 20% των κερδών πηγαίνουν σε μια εταιρεία διαχείρισης κέρδους, όπου το 60% ανήκει στη Novogratz και τον Velings. (Το ίδρυμα του ζευγαριού και οι υπάλληλοι κατέχουν το υπόλοιπο 40%). Παρά την πανδημία, η Novogratz αναμένει το IRR φέτος να διαμορφωθεί άνω του 20%. (Οι διαπιστευμένοι Αμερικανοί επενδυτές μπορούν να εισχωρήσουν στο fund με ελάχιστη επένδυση 118.000 δολ.).

Σε όρους δολαρίου, το Aqua-Spark είναι ένα μικρό ψάρι στη διεθνή βιομηχανία ιχθυοκαλλιέργειας ύψους 265 δισ. δολαρίων, η οποία προμηθεύει πλέον περισσότερα από τα μισά από όλα τα θαλασσινά είδη που παράγονται για ανθρώπινη κατανάλωση. Ωστόσο, ως το πρώτο και μεγαλύτερο επενδυτικό ταμείο στον κόσμο, αφιερωμένο αποκλειστικά στην περιβαλλοντικά ορθή ιχθυοκαλλιέργεια, έχει μεγάλη επίδραση.

Για παράδειγμα, το 2015, στην πρώτη της επένδυση, η Aqua-Spark επένδυσε 3,4 εκατομμύρια δολάρια στην Calysta, μια startup της Silicon Valley που παράγει ένα νέο ιχθυάλευρο. Η Calysta χρησιμοποιεί μικρόβια που έχουν υποστεί ζύμωση και προέρχονται από ένα υποπροϊόν της παραγωγής φυσικού αερίου, για να δημιουργήσει τροφές ψαριών που είναι καλύτερες για το περιβάλλον από τις εκδόσεις που βασίζονται σε ψάρια ή σόγια στην αγορά. Τα χρήματα της Aqua-Spark βοήθησαν στην πληρωμή ενός πιλοτικού εργοστασίου, το οποίο με τη σειρά του βοήθησε την Calysta να προσελκύσει 150 εκατομμύρια δολάρια σε πρόσθετες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων των Cargill και BP Ventures. Τώρα η εταιρεία χτίζει ένα εργοστάσιο στην Κίνα που έχει σχεδιαστεί για να παράγει 20.000 τόνους τροφές ετησίως – κάτι που μπορεί να φέρει δραστικές αλλαγές στην παγκόσμια αγορά ιχθυοτροφών αξίας 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων. “Όταν γνώρισα τους Novogratz και Velings, είπα ότι ίσως χρειαστούν 10 χρόνια”, θυμάται ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Calysta, Alan Shaw. “Πραγματικά έδειξαν εμπιστοσύνη”.

Με την προσέγγισή της σε μακροχρόνιο επίπεδο, η Aqua-Spark δεν έχει ακόμη πουλήσει ούτε μία περιουσία της. Η Aqua-Spark αναμένει από τις εταιρείες στο χαρτοφυλάκιό της να παρέχουν σε όλους τους υπαλλήλους έναν μισθό διαβίωσης και να δώσουν προτεραιότητα στη διαφάνεια για επιστημονικά αποτελέσματα. Πολλές από τις επενδύσεις της είναι σε αγροκτήματα, τα οποία πρέπει να ελαχιστοποιήσουν τη χρήση αντιβιοτικών και χημικών και να περιορίσουν τη ρύπανση.

Η ιχθυοκαλλιέργεια “θεωρήθηκε ως μια πολύ βρώμικη βιομηχανία που πλήττεται από ασθένειες. Έχουν αλλάξει τη νοοτροπία σε αυτήν και την έχουν καταστήσει επενδύσιμη”, λέει η Lisa Kleissner, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Aqua-Spark.

Η Novogratz είναι είναι το έκτο παιδί από τα επτά αδέλφια όπου ο μπαμπάς, συνταγματάρχης στον αμερικανικό στρατό, είχε απαίτηση να ξυπνάνε όλοι μέχρι τις 6 το πρωί τα σαββατοκύριακα. Αφού σπούδασε θέατρο στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, έκανε ένα πέρασμα από την Ουάσινγκτον, όπου μελέτησε τις πολιτικές που επηρεάζουν τις εφηβικές μητέρες, στη συνέχεια πήγε να εργαστεί με τον κουνιάδο της, για να φτάσει στο βραβείο TED, το ετήσιο βραβείο που αποδίδεται σε ένα άτομο πίσω από μια μοναδική ιδέα που αλλάζει τον κόσμο.

Έτσι, την άνοιξη του 2010, η Novogratz βρέθηκε σε ένα ερευνητικό πλοίο στα Νησιά Γκαλαπάγκος σε ένα ταξίδι που περιλάμβανε διαλέξεις για τη διατήρηση ωκεανών και καταδύσεις. Σε αυτό το ταξίδι γνώρισε τον Velings, έναν Ολλανδό επιχειρηματία που ξεκίνησε την πρώτη του επιχείρηση σε ηλικία 18 ετών.

Η σχέση τους άνθισε τους επόμενους επτά μήνες, αλλά στη συνέχεια η Novogratz άρχισε να παθαίνει ανησυχητικές κρίσεις. Μέχρι τον Οκτώβριο, είχε λάβει τη διάγνωση για τον όγκο στον εγκέφαλό της. Μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο Velings τής έκανε πρόταση γάμου στο νοσοκομείο δίπλα στο κρεβάτι της. Εκείνη δέχτηκε, αλλά είπε ότι χρειαζόταν χρόνο για να πάρει πίσω τη ζωή της – έπρεπε να μάθει να περπατά ξανά. Μέσα σε λίγους μήνες, η Novogratz επέστρεψε στο TED. “Ήταν πολύ νωρίς”, παραδέχεται τώρα. “Δεν ήξερα πώς να σταματήσω να σταματήσω. Έτσι ήμουν. ” Τελικά, λέει, ένα συνέδριο TEDx που είχε προγραμματιστεί για τη Ντόχα του Κατάρ, την έκανε να κάνει ένα βήμα πίσω. “Δεν μπορούσα καν να περπατήσω πάνω στην άμμο και είχα συμφωνήσει να εποπτεύω τα εργαστήρια σε μια έρημο. Ήταν τρέλα. ” Έτσι, αγόρασε ένα εισιτήριο για την Ολλανδία, όπου εκείνη και ο Velings άρχισαν να χτίζουν μαζί μια ζωή και εταιρεία.

Οι δυο τους επέλεξαν την ιχθυοκαλλιέργεια επειδή λίγοι επενδυτές νοιάζονταν για αυτή τη μεγάλη και προβληματική αγορά. Ορισμένες ιχθυοκαλλιέργειες επιδείνωσαν πραγματικά το πρόβλημα της υπεραλίευσης στη φύση χρησιμοποιώντας άγρια ​​ψάρια ως τροφή. Οι πιο βιώσιμες επιχειρήσεις, στο βαθμό που υπήρχαν, “πουλούσαν σε πολύ μικρές αγορές υψηλού επιπέδου με υπεραξία” και είχαν μικρή πρόσβαση σε εξωτερικά κεφάλαια, λέει η Novogratz. Είχαν συναντηθεί με δεκάδες πιθανούς επενδυτές στη Silicon Valley και την Ευρώπη και ανέμεναν την επίσημη έναρξη συγκέντρωσης κεφαλαίων τον Σεπτέμβριο 2013 όταν χτύπησε μια ακόμη τραγωδία.

Η Novogratz γέννησε το πρώτο τους παιδί τον Ιούλιο του 2013 και το βρέφος πέθανε μόλις ένα μήνα αργότερα. Τα σχέδια αναβλήθηκαν – αλλά όχι για πολύ. Μέχρι το τέλος του 2014, η Novogratz είχε γεννήσει ένα δεύτερο παιδί (αυτή και ο Velings έχουν τώρα τρία υγιή παιδιά) και το ζευγάρι είχε δεσμεύσεις για περισσότερα από 8 εκατομμύρια δολάρια από 26 επενδυτές ενώ κάλυψαν τα αρχικά λειτουργικά κόστη με 4 εκατομμύρια δολάρια από τα δικά τους χρήματα.

Ο τελικός στόχος των δυο τους είναι να έχουν 60 έως 80 εταιρείες στο χαρτοφυλάκιο της Aqua-Spark, έως τρεις φορές περισσότερες από το τρέχον ρόστερ τους. Στις αρχές, ανησυχούσαν ότι δεν θα υπήρχε αρκετά μεγάλος αγωγός επιχειρήσεων προς επένδυση. Τώρα παρακολουθούν τουλάχιστον 1.550 εταιρείες.

Παρά τις αναπηρίες της, η Novogratz έπεσε με τα μούτρα στην αναζήτηση προκλήσεων. “Μερικές φορές κάνω πίσω, αλλά ως επί το πλείστον πιέζω τον εαυτό μου”.

Αν και η πανδημία τους εμποδίζει επί του παρόντος να πραγματοποιήσουν επισκέψεις σε διάφορα μέρη ανά τον κόσμο, οι Novogratz και Velings είναι ακάθεκτοι, κάνοντας τον έλεγχό τους από απόσταση. “Ό, τι υπάρχει πίσω μας, μας ωθεί προς τα εμπρός”, λέει.

Πηγή: www.capital.gr